Ayaklarınızın biri veya her ikisi şişmiş ise, hareket etmek zor olabilir. Ayrıca bu durum, size birçok anlamda zarar verebilir. Ayak şişmesinin ne zaman olacağı çoğu zaman belli değildir, ancak bazı sağlık koşulları bunu daha olası hale getirebilir. İşte ayaklarınızın şişmesine neden olabilecek bazı sağlık koşulları:
1. Ödem
Uzun bir uçak yolculuğunun veya saatlerce ayakta durmanın ardından; veya bazı kadınların aylık periyotları yaklaştığında ayaklarda ödem oluşumu fark edilebilir. Bu nedenlerle oluşmuş ödem, genellikle kendiliğinden kaybolur. Ancak bazı durumlarda bu; düşük protein seviyeleri, kalp yetmezliği veya böbrek, karaciğer hastalıkları gibi bir sağlık sorununun da işareti olabilir.
2. Hasar
Yanlış adım atma sonucunda yaşanan ayaklardaki şişme durumu, kırılmış bir kemiğin ya da incinmenin bir işareti olabilir. Buna bağlı olarak bileklerde şişme gerçekleşebilir. Eğer çok acı çekiliyorsa, kilo kaybı gerçekleşirse veya ayakta gözle görülür bir bozukluk varsa mutlaka doktorunuza görünmelisiniz.
3. Gebelik
Ayaklar, gebelik sürecinin doğal bir parçası olarak şişebilir, çünkü bir kadının vücudu beklediğinde daha fazla su tutar. Ayaklardaki şişme, günün sonunda veya uzun süre ayakta kaldıktan sonra daha kötüye gidebilir. Bu durum, genellikle anne veya bebek için bir sorun olduğunun işareti değildir; ancak her şeye rağmen kişi için son derece rahatsız edici olabilir.
4. Gebelik zehirlenmesi (Preeklampsi)
Anne adaylarının ayakları zaman zaman şişebilir; ancak eğer buna baş ağrısı, mide bulantısı, nefes darlığı ve karın ağrısı eşlik ediyorsa; bu gebelik zehirlenmesinin bir işareti olabilir. Gebelik zehirlenmesi, genellikle gebeliğin 20. haftası ve sonrasında görülür ve yüksek tansiyon ile bağlantılıdır. Bu durum, karaciğerinize veya böbreklerinize zarar verebilir ve tedavi edilmediği takdirde ciddi sonuçlar doğrulabilir. Eğer bu semptomlardan herhangi birine sahipseniz; mutlaka doktorunuza görünmelisiniz.
5. Lenfödem
Lenfödem; lenf düğümlerinden bir veya daha fazlasının (bağışıklık sisteminizin bir parçası olan küçük bezler) kanser tedavisi sırasında sıklıkla olduğu gibi hasar gördüğü veya kaldırıldığı zaman ortaya çıkar. Vücudunuzda daha az sıvı atımı olduğu için, bu, kollarınızın, bacaklarınızın ve ayaklarınızın şişmesine neden olabilir. Bunun bir tedavisi “pnömatik sıkıştırma” olarak adlandırılan bir yöntemdir. Bu yöntemde, etkilenen alanların üzerine bir kılıf takılır ve orayı sıkıştırmak için içine hava pompalanır; böylece sıvının uzaklaşması hedeflenir. Ayrıca egzersizler, masaj teknikleri veya çoraplar da lenfödem tedavisine yardımcı olabilir.
6. Kronik damar yetmezliği
Yaş ilerledikçe, uzun süre oturmaktan veya uzun süre ayakta durmaktan, kanın geri akışını engelleyen tek yönlü valflar zarar görebilir. Bu durumda kan, kalbe gerektiği şekilde dönemeyebilir ve bu da bacaklarda, ayaklarda şişmelere neden olabilir.
7. Kalp yetmezliği
Kalp yetmezliği, kalbin gerektiği şekilde kan pompalayamaması durumudur. Kan, doğru yönde akmazsa, bacak ve ayaklarda birikebilir ve bu da bu bölgelerde şişmeye neden olabilir. Kalp yetmezliği geliştiğinde, düz yatma pozisyonu kişi için rahatsız edici olabilir; kalbiniz daha hızlı veya alışılmadık bir ritimle atabilir ve nefes almakta zorluk çekebilirsiniz. Bu işaretleri fark ederseniz, mutlaka tıbbi yardım almalısınız.
8. Böbrek hastalıkları
Böbrekler, kan dolaşımını filtrelerler. Ve doğru çalışmadıklarında; diyabet veya yüksek tansiyon gibi bir durumdan dolayı, kanda çok fazla tuz (sodyum) bırakılmasına neden olabilirler. Bu da, vücudunuzu gerekenden daha fazla su tutmaya zorlar. Yerçekimi suyu aşağı çeker ve ayak bileklerinin şişmesine neden olabilir.
9. Karaciğer hastalıkları
Hepatitiniz (karaciğerinizdeki iltihaplanması) varsa veya çok fazla alkol kullanıyorsanız, karaciğerinizin kendisini tekrar tekrar tamir etmesi gerekir. Bu sağlıklı dokuların yüksek hareketliliği, yara dokusuna neden olabilir ve karaciğeriniz olması gerektiği gibi çalışmayabilir. Ve böyle durumlarda, karnınıza, bacaklarınıza ve ayaklarınıza çok fazla sıvı akıtıp şişmesine neden olabilir.
Ayak şişmesi nasıl geçer?
1. Buz kürü
Burkulma ve kırık kemikler için en yararlı yöntemler, “ayakları yüksekte tutma” “dinlenme”, “buz kompresi”, “hava kompresi”dir. Ayak, başka nedenlerle şişmiş dahi olsa, bu yöntemler çok yardımcı olabilir. Dinlendirdiğinizde ve ayaklarınızı yükseğe koyduğunuzda, sıvı ayaklardan uzaklaşacaktır. Buz ise, kan damarlarını daha fazla daraltır, kan akışını sınırlar ve ağrının giderilmesine yardımcı olur. Kompresyonlu çorap olarak adlandırılan özel sıkı çoraplar da, ayağınızın etrafını sararak, sıvıyı ayağınızdan uzaklaştırmaya yardımcı olabilir.
2. Sık ve kısa adımlarla yürüyüş
Her saat başında ayağa kalkıp dolaşırsanız, kanın ve ödemin bir yerde toplanmasını zorlaştırmış olursunuz. Bu da, kanın vücudunuzdaki hareketini sağlar. Dizlerinizi hareket ettirmek ve ayak bileğinizi bükerek hareket ettirmek de, size yardımcı olabilir.
3. İlaç tedavisi
Yüksek tansiyon, şeker hastalığı ve inflamasyonunu tedavi etmek için kullanılan bazı ilaçlar, vücudunuzun fazla su tutmasına neden olur. Bu da ayaklarınızın şişmesine neden olabilir. Diüretik adı verilen bu ilaçlar, şişmeyi kolaylaştırabilir. Daha sık idrara çıkmak, vücudunuzun bu fazla sıvıdan kurtulmasına yardımcı olur. Bu noktada, ayak şişmesi yüzünden ilaçlarınızı kendi kararınızla değiştiremeyeceğinizi ve buna karar vermeden önce mutlaka doktorunuzla görüşmeniz gerektiğini kesinlikle unutmayın!
4. Magnezyum takviyesi
Günlük diyetinize 200-400 miligram magnezyum eklerseniz, vücudunuzun fazla sıvıdan kurtulmasına yardımcı olabilirsiniz. Bu minerali yulaf ezmesi, muz, badem, brokoli ve pancar yardımıyla kolaylıkla alabilirsiniz. Bir takviye almadan önce doktorunuzla konuşmayı unutmayın; böbrek veya kalp rahatsızlığınız varsa veya başka koşullar için ilaç kullanıyorsanız , magnezyum takviyesi ciddi sorunlara neden olabilir.
Terapistinizi veya doktorunuzu ne zaman aramalısınız?
Ayağınız şişmişse ve nefesiniz azsa veya göğüs ağrısı yaşıyorsanız, hemen tıbbi yardım almalısınız. Bunlar akciğerlerinizde sıvı veya kan pıhtısı oluştuğunun belirtileri olabilir. Ayrıca aşağıdaki durumlarda da mutlaka doktorunuza danışın:
• Şişmiş ayağınızın üzerine bastığınızda, ciltte çukurlar oluşuyorsa.
• Şişmiş bölgedeki cildiniz gerilmiş veya kırışmış gibi görünüyorsa.
• Geçmeyen ağrılarınız ve şişlik varsa.
